Has#tag - Dirk Backe

 Als ik het aan jou geef, is het niet meer van mij. Maar ook niet meer alleen van jou. 

De digitale wereld haalt ons in. Mijn iPhone kan mijn gezondheid opvolgen en mijn zoon deelt zijn locatie, zodat ik weet wanneer de bus voor onze deur staat. Hij vraagt me waarom hij zijn echte gegevens niet mag gebruiken om een profiel aan te maken op zijn favoriete game. "Omdat... niet iedereen zich uitgeeft als zichzelf, lieverd." "Maar ik doe dat dan toch ook niet?" En dat is exact de reden waarom we onze kinderen steeds vroeger moeten voorbereiden op thema's als sexting en catfishing. En precies dat is ook wat Dirk Bracke, in 2017, met zijn boek Hash#tag wilde bereiken. 

Dirk Bracke was een Belgische jeugdauteur die heel wat bekende titels schreef. Zijn werk werd meermaals vertaald in Duits, Deens, Spaans en Pools. Zijn boek 'Het engelenhuis' werd verfilmd tot 'Bo' door Hans Herbots en later zorgden Adil El Arbi en Billal Fallah voor de film 'Black', gebaseerd op 'Back' en 'Black'. In 2021 stierf hij, te vroeg, aan kanker. Twee jaar na zijn dood verscheen zijn allerlaatste boek 'Chicago'. Typerend aan deze schrijver is dat hij steeds schreef over maatschappelijke thema's. Zijn schrijfstijl is duidelijk en onverbloemd. Deze schrijver brengt me even terug naar mijn jeugd. Als jongere las ik meerdere werken van Dirk Bracke en koos steevast voor zijn verhalen wanneer ze op de leeslijst stonden. 

Marie is een zeventienjarig meisje dat met haar moeder in een appartement woont in Sint-Niklaas. Na een ingrijpende gebeurtenis met haar broertje, wat een enorme invloed had op haar zelfvertrouwen, worstelt ze zich door haar leven. Chloé, haar beste vriendin, is haar partner in crime. De meisjes zijn populair op internet en maken uitdagende foto's van zichzelf. Dit gegeven is spannend en zorgt voor heel wat vriendschapsverzoeken, maar is niet zonder gevolg. Het brengt hen in gevaarlijke situaties. Op een gegeven moment duikt Anton op in het verhaal. Hij kan Marie tot rust brengen en ze vertrouwt hem al haar geheimen toe, maar wie is die Anton echt? Wat zijn Antons intenties? 

Het boek kwam uit in 2017 en werd meteen omgezet in een kortfilm door Adil El Arbi & Bilall Fallah. Nu, 7 jaar later is de nood aan spreken over deze 'hot topics' eens te meer aan de orde. Tijdens mijn werkervaring in het onderwijs zag en hoorde ik bijna dagelijks over deze thema's. Sommige jongeren leven vandaag in twee werelden, een digitale en een dagdagelijkse. Een leerling uit mijn klas deelde een foto met een andere leerling die ze vertrouwde. De andere leerling deelde die foto met iemand anders en zo was de foto van niemand meer en viel hij ook niet meer te traceren. Hij was opgeslorpt door de digitale wereld. Het world wide web, een abstract begrip, is effectief een web. Wat je van jezelf erin steekt, zal nooit meer alleen van jou zijn. 

Ik vind het triest dat we onze leerlingen moeten waarschuwen voor wie ze in vertrouwen zouden nemen. Dat we ze moeten meegeven dat de kans reëel is dat de persoon met wie ze online spreken iemand helemaal anders kan zijn in het echte leven. Is het iets wat we zelf hebben gecreëerd? Of wat door de snelle digitale wereld veranderd is in onze hoofden? Dat we mooier, beter en slimmer moeten overkomen onder een alias? Of dat we niet goed genoeg zijn of mooier zijn met een filter op onze foto? De lat ligt hoog in onze wereld, ook voor onze kinderen en jongeren. In plaats van jongeren te leren dat ze niemand moeten vertrouwen, hoop ik dat we ze kunnen leren dat ze de moeite waard zijn. Dat ze perfect zijn zoals ze zijn en zich niet anders moeten voordoen. Het is makkelijk gezegd, maar als ik even terugswitch naar mijn vijftienjarige ik, stel ik vast dat het niet zo simpel is. 

Sexting heeft vaak een negatieve connotatie, want we moeten onze leerlingen meegeven dat ze dit nooit mogen doen. Dat zou absoluut naïef zijn. Jongeren zijn zoekend naar hun eigen identiteit en experimenteren volop. Ik vind het daarom fijn dat het boek achteraan ook tips en tricks meegeeft om veilig met sexting te experimenteren. Daarnaast kan je er ook informatie vinden over cyberpesten en catfishing en krijg je een lijst met hulplijnen en preventiemaatregelen. Deze ruim FAQ werd opgesteld door twee leerkrachten van het SAL te Lier. Naar mijn gevoel is dat de kracht van preventie bij deze thema's. Duidelijke informatie geven over inhoud met daarnaast de gevolgen voor jezelf én anderen. Die gevolgen voor anderen benoemen, richt zich ook op verantwoordelijkheid. Het delen van afbeeldingen die niet van jou zijn, is strafbaar wanneer de toestemming van de andere ontbreekt. Ook dit moeten jongeren duidelijk horen. 

Wil je aan de slag met dit boek in je lessen of met de kortfilm? J.E.F zorgde voor een lesfiche die je kan gebruiken bij lessen voor leerlingen van de tweede en derde graad secundair onderwijs. Via mediawijs vind je een dossier over sexting waar je ook informatie kan vinden over risico's en gevolgen. 

Bronnen: 

- Boeken Dirk Bracke | De Slegte. (n.d.). https://www.deslegte.com/auteurs/dirk-bracke/ 

- Lesfiche hashtag. (2017, October 3). Issuu. https://issuu.com/lesseninhetdonker/docs/lesfiche_hashtag

- DA - ON DISTR. (2017, September 6). “Hastag” (Adil El Arbi & Bilall Fallah) | Trailer [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=0SDpeYdU1lM 

- Mediawijs. (n.d.). Sexting. - https://www.mediawijs.be/nl/dossiers/sexting

B